"Λήμνος γαιάων πολύ φιλτάτη απασέων..."  
  ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ ::
   
 
Ιδανικός προορισμός για απαιτητικούς επισκέπτες

Της Μαρίας Καραούλη εφημερίδα" Θεσσαλονίκη"

Βρίσκεται στα βόρεια του Αρχιπελάγους ανάμεσα σε Άγιο Όρος και Ελλήσποντο-Τραγουδήθηκε από τον όμηρο , ο οποίος τη χαρακτηρίζει ως "γαιάων απασέων φιλτάτη"-Εκεί αποκαλύφθηκε ίσως το πρώτο βουλευτήριο στον κόσμο...

Προσεγγίζοντας ο επισκέπτης τη Λήμνο, από θαλάσσης, νιώθει αμέσως την άχλη του ορεινού όγκου που περιβάλλει το νησί, ως ασπίδα, για να το προστατέψει από τα αδιάκριτα μάτια ίσως, μην τυχόν και ματιαστεί...
Η αποκάλυψη έρχεται σιγά σιγά για να κεντρίζει συνεχώς το ενδιαφέρον του διαβάτη-ξένου όταν περιδιαβαίνει τις φιλόξενες ρούγες της, τις πανέμορφες παραλίες της και συναντά τους ζεστούς ανθρώπους της.
Όπως είχε πει και ο Ν. Γαβριήλ Πεντζίκης, "η Λήμνος μοιάζει με πεταλούδα - ψυχή ριγμένη στο πέλαγος να κολυμπά με βυθισμένο το κεφάλι της". Γεωγραφικά βρίσκεται στο Βόρειο Αιγαίο και απέχει το ίδιο από τον Ελλήσποντο και το Αγιον Όρος και λόγω της γεωγραφικής της θέσης είλκυσε το ενδιαφέρον των ανθρώπων από την αρχαιότητα ακόμη.
Τα διάφορα προσωνύμια της, όπως Αμιχθαλόεσσα, Αιθαλία, Vulcania, Σιντηίδα, Δίπολις κ.ά. απηχούν τη μυθολογική και ιστορική πορεία της. Πρώτος μυθικός βασιλιάς θεωρείται ο Θόας, γιος του Διονύσου και της Αριάδνης, στρατηγός του Ροδάμανθυ της μινωικής Φαιστού. Σύζυγός του ήταν η Μύρινα (από όπου πήρε και το όνομα η πρωτεύουσα του νησιού), κόρη του Κρηθέα, του βασιλιά της Ιωλκού (Θεσσαλίας). Η κόρη
του Υψιπύλη παντρεύεται τον Ιάσονα, όταν οι Αργοναύτες στάθμευσαν για δύο χρόνια στο νησί, ενώ ταξίδευαν για την Κολχίδα με την Αργώ. Από το γάμο αυτό γεννήθηκε ο Εύηνος, ο ομηρικός βασιλιάς της Λήμνου που εμπορευόταν με τους ήρωες Αχαιούς που μάχονταν στην Τροία.Στη Λήμνο επίσης αφέθηκε από τους συντρόφους του ο Φιλοκτήτης, με την κακοφορμισμένη του πληγή από το δάγκωμα φιδιούτου ναού του Απόλλωνα και από τότε και ως σήμερα το νησί έγινε ακούσιος τόπος υποδοχής των πονεμένων ανθρώπων.

Σήμερα θα λέγαμε ότι είναι τόπος αναψυχής για ανθρώπους που θέλουν να βρουν γαλήνη και ηρεμία. Γι' αυτό η Λήμνος, ως Ινώ - Λευκοθέα, πετά το μαντήλι της στους ναυαγούς της ζωής, στους κουρασμένους ανθρώπους και τους παρέχει τη λύτρωση,την ηρεμία, τη γαλήνη, όπως χαρακτηριστικά καμαρώνουν οι ντόπιοι.
Η Λήμνος τραγουδήθηκε από τον Όμηρο,ο οποίος τη χαρακτηρίζει ως "γαιάον άπασέων φιλτάτη". Το γεγονός ότι ο Ήφαιστος είναι ο θεός του νησιού, αφενός μαρτυρεί το ηφαιστειογενές του εδάφους της και αφετέρου τον προηγμένο τεχνολογικό της εξοπλισμό κατά την αρχαιότητα.

Οι κάτοικοι
Πρώτοι κάτοικοι της Λήμνου αναφέρονται οι Σίντιες. Εμφανίζονται στο ιστορικό στερέωμα οι Κάρες, οι Φοίνικες, οι Μινύες, οιΠελασγοί - Τυρηνοί, οι Αθηναίοι, οι Πέρσες, οι Σπαρτιάτες, οι Μακεδόνες, οι διαδοχοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου, οι Βυζαντινοί, οι Βενετοί, οι Γενουάτες, οι Τούρκοι, ως τις 12 Οκτωβρίου του 1912, οπότετο νησί απελευθερώνεται από τον ελληνικό στόλο (Το πρώτο νησί του Αρχιπελάγους που ελευθερώνεται από τους Τούρκους), και συμβάλλει με τη γεωγραφική του παρουσία, ως ορμητήριο του στόλου, στη απελευθέρωση και των άλλων νησιών του Αιγαίου.
Συνδέεται με τον Α' παγκόσμιο πόλεμο και ειδικότερα με τις προσπάθειες των συμμάχων να πλήξουν τους Τούρκους στη Καλλίπολη και με την υπογραφή της γνωστής ανακωχής του Μούδρου, ανάμεσα στους συμμάχους και την ηττημένη Τουρκία, που σήμανε ουσιαστικά το τέλος του πολέμου. Μετά την καταστροφή του 1922 έγινε τόπος υποδοχής και περίθαλψης χιλιάδων πόνεμένων προσφύγων από τα χώματα της Ιωνίας.
Χαρακτηριστικό είναι το ότι κατά τη διάρκεια του Α' παγκοσμίου πολέμου στο Πορτιανού, ένα γραφικό χωριό του δήμου Νέας Κουτάλης, είχε εγκατασταθεί ο Ουίνστον Τσόρτσιλ, ως λόρδος του αγγλικού ναυαρχείου, και διηύθυνε τις επιχειρήσεις των συμμάχων για την κατάληψη της Καλλίπολης, το 1915.
Πατρίδα της δημοκρατίας
Η ιστορία της Λήμνου χάνεται στα βάθη των αιώνων, πριν από περίπου 7.000 χρόνια! Το όνομα της πιθανολογείται ότι είναι προελληνικό και σημαίνει Λευκή, λόγω ίσως του χθαμαλού της εδάφους και της λευκής όψης που παρουσιάζει σ' αυτόν που τη προσεγγίζει από τη θάλασσα.
Για πρώτη φορά το όνομα Λήμνος παρουσιάζεται σε πινακίδες της Πύλου (1200 π.Χ.) με το όνομα Lamniae (δηλ. Λήμνιες γυναίκες). Κατά τον Welker το όνομα Λήμνος προέρχεται από το λήιον, που σημαίνει το σπαρμένο χωράφι. Πράγματι, το μεγαλύτερο τμήμα του εδάφους της είναι καλλιεργήσιμο και στους κλασικούς χρόνους, ως κληρουχία της Αθήνας, ήταν ο σιτοβολώνας της αθηναϊκής δημοκρατίας, αλλά και κατά τους βυζαντινούς χρόνους της χιλιόχρονης Κωνσταντινούπολης.
Στο νησί έχουν βρεθεί τουλάχιστον 15 νεολιθικοί οικισμοί με σημαντικότερο αυτόν της Πολιόχνης, ο οποίος χρονολογείται εδώ και 6.000 χρόνια... Η αρχαιολογική σκαπάνη αποκάλυψε επτά πόλεις κτισμένες η μία πάνω στην άλλη, σε διαδοχικές ιστορικές φάσεις από το 4000 π.Χ. έως το 1500 π.Χ., με προηγμένο πολιτισμό, όπως φανερώνουν τα ευρήματα. Τις ιστορικές περιόδους διέκριναν οι αρχαιολόγοι με χρώματα (μελανή, κυανή, πράσινη, ερυθρά, κίτρινη, καστανή, ιώδης), ανάλογα με την τεχνοτροπία της εποχής. Εκεί αποκαλύφθηκε το πρώτο ίσως βουλευτήριο στον κόσμο.
Πού να πάτε
Άλλοι σημαντικοί αρχαιολογικοί χώροι του νησιού, που ανάγονται στα γεωμετρικά χρόνια, αρχαϊκά, κλασικά και ελληνιστικά χρόνια, είναι της Ηφαίστειας και του ιερού του Καβείρου, της Μύρινας και του ιερού της Αρτέμιδος.Το ιερό των Καβείρων, ή των μεγάλων θεών, ιερό της Ηφαίστειας πόλης, βρίσκεται ανατολικά της εισόδου του λιμανιού της πόλης, που σήμερα είναι μια λιμνοθάλασσα λόγων των προσχώσεων. Απέναντι του βρίσκεται ο κάβος των Εκατό Κεφαλών, όπου και τα λατομεία της αρχαίας πόλης. Ο επισκέπτης εντυπωσιάζεται από τα παράδοξα λαξεύματα των βράχων που δημιουργούν εκατό πέτρινα κεφάλια. Μπροστά βρίσκεται η σπηλιά του Φιλοκτήτη με δυο εισόδους, από τη σχισμή του βράχου και από τη θάλασσα. Ο χώρος του ιερού είναι επιβλητικός και δεν αφήνουν ανεπηρέαστο τον επισκέπτη τα τελεστήρια (αρχαϊκό, ελληνιστικό), όπου οι ιερείς μυούσαν τους νέους στα Καβείρια μυστήρια. Στην περιοχή απλώνονται δύο θαυμάσιες αμμουδερές παραλίες της Σαράβαρης και της Νεφτίνας.Στα βορειοανατολικά του χωριού Κοντοπούλι βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος της Ηφαίστειας. Εκεί οι ανασκαφές αποκάλυψαν τη ζωή της πόλης, που εκτείνεται από το περίπου 1000 π.Χ. έως το 1000 μ.Χ. Εκεί βρίσκεται το περίφημο ιερό της μεγάλης θεάς Λήμνου, με τον αποθέτη, τα λουτρά, το νεκροταφείο, το θέατρο.
Η γραφική Μύρινα
Η Μύρινα, πρωτεύουσα της Λήμνου, βρίσκεται στα δυτικά του νησιού, κτισμένη πάνω σε λείψανα αρχαίων οικισμών από τα νεολιθικά χρόνια έως τα ελληνιστικά, με πλούσιο μυθολογικό και ιστορικό παρελθόν, όπως μαρτυρά και το όνομα της, που το πήρε από τη μυθική της βασίλισσα Μύρινα. Η θέση της πόλης είναι ειδυλλιακή. Μοιάζει με κεφαλαίο Λ, όπου στην κορυφή της βρίσκεται το κάστρο της, με τους σημερινούς υπέροχους φρουρούς του, τα εκατό και πλέον ελαφάκια (πλατώνια). Είναι από τα πιο καλοδιατηρημένα στο Αιγαίο. Κτισμένο πάνω σε πελασγικά λείψανα παλαιού τείχους, την εποχή του Ανδρόνικου Κομνηνού, τον 12ο αιώνα, με τριπλό τείχος από τη βορινή πλευρά, με συμπληρωματικά έργα από τους Βενετούς, Γενουάτες και Τούρκους, προβάλλει αγέρωχο, τη νύχτα δε ολο-φώτιοτο, μοναδικό κόσμημα.
Στη σκιά του κάστρου, το ηλιοβασίλεμα, ο επισκέπτης μπορεί και πρέπει να κάνει ένα περίπατο στην κοσμοπολίτικη παραλία του Ρωμέικου γιαλού, δίπλα στα νεοκλασικά αρχοντόσπιτα, απολαμβάνοντας μοναδικά χρώματα στον ορίζοντα και φέρνοντας οτο νου την αρχαία ρήση του Σοφοκλή, "να σκιάσει νώτα Λημνίας βοός". Από την άλλη πλευρά της πόλης βρίσκεται ο παραδοσιακός οικισμός, δείγμα και έκφραση μιας αι- σθητικής αντίληψης που έρχεται μέσα από το χρόνο του πολιτισμού.
Οι όμορφοι κήποι στις αυλές των σπιτιών, τα αρώματα των γιασεμιών, μεθούν τον επισκέπτη, ο οποίος χωρίς να το πολυσκεφτεί έχει φθάσει στο γραφικό λιμάνι, όπου απολαμβάνει με ευδαιμονία τον καφέ του.
Προχωρώντας στο εσωτερικό του νησιού η εικόνα των χθαμαλών λόφων με τα παραδοσιακά σχήματα των βράχων με τα κοπάδια των αιγοπροβάτων, τους απέραντους κάμπους με τα αμπέλια και τα σιτάρια να παιχνιδίζουν στο μυρωμένο ανατολικό αεράκι, συνεπαίρνει τον επισκέπτη, που ξαποσταμένος αναζητά δροσιά στα γραφικά καφενεδάκια των χωριών, τα οποία είναι κτισμένα με τη λαϊκή αρχιτεκτονική, η οποία συνδέει το παρόν με το απώτατο παρελθόν του νησιού. Εκεί θα συναντήσει ακόμη τα εκατοντάδες ξωκλήσια, μάρτυρες μιας μακραίωνης θεοσέβειας, τις ιδιότυπες εκκλησίες με τα μοναδικά καμπαναριά, τις κρήνες με τα θαυμάσια λιθόγλυπτά τους και απέναντι ο Άθωνας χαρίζει την ευλογία του στο νησί, προσφέροντας συγχρόνως μοναδικά ηλιοβασιλέματα.
Όλα αυτά θα ήταν ελάχιστα εάν δεν τονίσουμε την καλοσυνάτη και φιλόξενη όψη του σύγχρονου Λήμνιου, που παραμένει αγνός μέσα στην παρεθνικότητα του φυσικού χώρου, που ζει και αναπνέει τα αρώματα της Λημνίας γης, η οποία για αιώνες θεράπευε τον αιώνιο πόνο με το εύγεστο και φημισμένο ομηρικό κρασί της.

ΑΠΕΡΑΝΤΕΣ ΑΜΜΟΥΔΙΕΣ
Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ του νησιού έρχεται όταν ο επισκέπτης ξεκινήσει την εξερεύνηση του, μια εξερεύνηση που θα τον αποζημιώσει από το πολύωρο ταξίδι του και θα τον ξεκουράσει μόλις βρεθεί κοντά στα καταγάλανα νερά, μόλις αφήσει το σώμα του στην αγκαλιά μιας θάλασσας κρυσταλλένιας, που καταλήγει σε πολυσχιδείς, αβαθείς, αμμουδερές παραλίες. Δεν είναι μόνο η θάλασσα, το νησί ξαφνιάζει και με τους υγροτόπους του, της Αλυκής και της Χορταρόλιμνης, με τα χιλιάδες φοινικόπτερα (φλαμίγκο), τους κύκνους, τις χήνες, τις αγριόπαπιες, και τους οταχτοτσικνιάδες.

 

ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΣΕΛΙΔΑ